Di tích lịch sử nhà nước đặc biệt Lam Kinh trước ngày hội lớn.

Nhưng có thể nói đây là năm người dân tham dự phục vụ lễ hội với bít tất sự thành kính và kiêu hãnh, có nhiều cụ cao niên đã ở cái tuổi xưa nay hiếm vẫn hăng hái tập dượt trong đội tế của xã

Di tích lịch sử nhà nước đặc biệt Ông Trịnh Đình Dương, Trưởng ban quản lý Khu di tích lịch sử Lam Kinh cho biết: “Khu di tích lịch sử Lam Kinh đã được Thủ tướng Chính phủ xác nhận là Di tích nhà nước đặc biệt từ 27/9/2012. Ngoại giả, mỗi tòa còn có 3 bộ cửa võng, bức đại tự, đôi câu đối sơn son thếp vàng, phủ hoàn kim cấu kiện gỗ toàn nhà.

Công tác tổng duyệt các chương trình nghệ thuật, phần hành lễ thì đang được tỉnh Thanh Hóa hoàn thành những tuổi chung cục. ” Lễ hội sẽ diễn ra trong 3 ngày từ 24 - 26/9 (tức ngày 20 - 22/8 Âm lịch), tại Khu di tích Lam Kinh (xã Xuân Lam và thị trấn Lam Sơn huyện Thọ Xuân) và khu vực Đền thờ Trung túc Vương Lê Lai (xã Kiên Thọ, huyện Ngọc Lặc).

Đoạn đường từ ngã tư quốc lộ 15A đến trụ sở xã Xuân Lam, đến Khu di tích Lam Kinh cũng được rải nhựa, lát đá, thuận tiện cho du khách khi đến với Lễ hội Lam Kinh. Đến nay, việc trùng tu, tu chỉnh các tòa thái miếu số 4, 5, 6 đã hoàn thành, đây được coi là những tòa tôn miếu quan trọng nhất trong các buổi tế lễ, cáo yết ông cha của Vương triều Lê.

Theo các nhà sử học, vương triều Lê có hai thái miếu ở Thăng Long và ở Lam Sơn (tức Lam Kinh), thì thái miếu ở Lam Kinh là tông miếu gốc, nên hàng năm các vua Lê trị vì tại Thăng Long đều phải hành hương về Lam Kinh để tế lễ và bái yết tiên nhân. Hiện thời, công trình đang hoàn tất việc chuẩn bị phương tiện, vật tư, thiết bị, khu nhà xưởng, hàng rào bảo vệ, gia công gắn chắp quờ quạng hệ thống chân tảng; các mẫu vật liệu nung như gạch, ngói, con giống.

Là một lễ hội lịch sử, văn hóa, Lễ hội Lam Kinh xưa là quốc lễ của nhà Lê, giới hạn trong cung đình và do vua, quan, hoàng thân quốc thích đứng ra tổ chức để hoài tưởng công ơn các đấng tiên vương. Song song, lễ dâng hương sẽ được tổ chức tại thái miếu nhà Lê và Tượng đài Lê Lợi (thành thị Thanh Hóa), cũng như ở các di tích thờ các danh thần, võ tướng tham gia cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

Công tác chuẩn bị cho lễ hội cũng đang đi vào tuổi nước rút. Của các tiền điện, trung điện, hậu điện cũng đang trong quá trình hoàn thiện.

Lễ đón nhận Bằng xác nhận Di tích quốc gia đặc biệt cho Khu di tích lịch sử Lam Kinh và Lễ hội Lam Kinh sẽ được tổ chức vào 8 giờ ngày 26/9 tại sân Chính Điện, Khu di tích lịch sử Lam Kinh và được truyền hình, phát thanh trực tiếp trên sóng VTV1 (Đài Truyền hình Việt Nam), VOV1 (Đài Tiếng nói Việt Nam).

Từ năm 1985 đến nay, Lễ hội Lam Kinh đã được tổ chức 28 lần. Trải qua quá trình lịch sử lâu dài, quốc lễ vốn chỉ giới hạn nơi cung đình trở thành lễ hội có sự tham dự đậm nét của dân chúng nhân dân và gắn liền với những trò chơi, trò diễn dân gian.

Với mục tiêu khôi phục, bảo tồn hình ảnh lịch sử, nghệ thuật tạo hình, kiến trúc, không gian linh tính từ đó phát huy giá trị di tích, đáp ứng nhu cầu tham quan, du lịch văn hóa, lễ hội của du khách, tỉnh Thanh Hóa đã tiến hành trùng tu, sửa sang các tòa tông miếu và chính điện Lam Kinh.

Gần 6 thế kỷ trôi qua, với nhiều biến cố thăng trầm của lịch sử giang san, Lam Kinh, biểu trưng của lòng tự hào dân tộc về một thời đoạn lịch sử oai hùng chống quân xâm lăng và công cuộc xây dựng nhà nước Đại Việt vẫn còn giữ nguyên giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc nghệ thuật cần được bảo tàng, tôn và giữ giàng.

Không còn những con đường đất cuộn lên khi mưa xuống, chẳng còn những thái miếu đã xuống cấp theo thời gian. 662 m2 với tổng mức đầu tư trên 162 tỷ đồng dự kiến sẽ hoàn thành vào tháng 3/2015. Tuy nhiên, theo thời gian, những nét văn hóa đặc sắc này dần mai một, và Lễ hội Lam Kinh cũng không nằm ngoài xu hướng đó.

Đồ thờ gồm hương áng, bát hương, đồ thờ trên bàn, trống, bàn đặt lễ, bát bửu, chấp kích. Riêng Dự án bảo tàng và phỏng dựng khu chính điện Lam Kinh với mặt bằng tổng thể phỏng dựng là nhà hình chữ CÔNG, một tầng mái, diện tích xây dựng 1.

Một số hạng mục khác như: bảo tồn, tu chỉnh các tòa miếu số 1, 2, 8, 9 thuộc dự án 9 tòa thái miếu đang trong giai đoạn chờ được đầu tư cũng như bố trí vốn. Cảnh quan môi trường trong các khu vườn, đường đến các lăng mộ đều được quét dọn sạch sẽ. Một không gian mang âm hưởng tâm linh đã và đang hiển hiện rõ nét ở Lam Kinh, đó là nơi để cháu con hướng về với tấm lòng thành kính.

Lễ đón Bằng xác nhận Di tích nhà nước đặc biệt sẽ được tổ chức theo nghi tiết hiện đại, trọng thể, hoành tráng, thành kính và uy nghiêm. Nhằm phát huy những giá trị lịch sử hào hùng, Thanh Hóa đã tụ hội sức người, sức của hướng tới một Lễ hội Lam đế đô công, để Lễ hội Lam Kinh không chỉ là lễ hội của riêng huyện Thọ Xuân, của riêng Thanh Hóa mà còn trở thành lễ hội mang tầm nhà nước.

Và nay, khi đến với Lễ hội Lam Kinh 2013, một lễ hội với quy mô hoành tráng và trang trọng nhất từ trước đến nay sẽ tái hiện và tạo sức lan tỏa mạnh mẽ hào khí Lam Sơn, xuyên suốt chiều dài lịch sử đến công cuộc đổi mới giờ. Các trò diễn dân gian mang đậm đặc trưng vùng, miền ở xứ Thanh.

Vậy cho ngày hội lớn Đến với Lam Kinh những ngày trung tuần tháng 8 âm lịch, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng về một vùng đất, một vùng văn hóa giàu bản sắc đang được phục hồi và phát triển từng ngày, từng ngày.

Du khách sẽ được đắm mình trong một không gian văn hóa đậm nét truyền thống với vai trò dự tích cực của người dân - những nguyên tố chính trong việc duy trì và tổ chức lễ hội. Sau nhiều cuộc khảo cổ công phu, các nhà khoa học đã xác định Lam Kinh hiện thời vẫn còn lưu giữ đầy đủ tuốt nền tảng kiến trúc của chính điện, 9 tòa tôn miếu, khẳng định nơi đây từng tồn tại một công trình kiến trúc đồ sộ, độc nhất vô nhị trong lịch sử.

Mỗi tòa miếu gồm 3 gian, chính giữa mỗi gian là bậc cầu thang được thiết kế bằng đá với cặp rồng uốn lượn mỗi bên.

Đang được triển khai gia công chế tạo; các cấu kiện gỗ, cột, vì. Vớ đã sẵn sàng cho một lễ hội thành công. Hiện, nhà tiền điện đã được phục dựng lại, dự định các bộ vì còn lại và gác thượng lương nhà tiền điện sẽ lắp dựng vào tháng 12/2013.

Cùng những hoạt động văn hóa văn nghệ nhân dân như: Liên hoan văn nghệ, các buổi chiếu phim, hội trại các làng văn hóa; trưng bày, triển lãm hiện vật, tranh ảnh, sách báo giới thiệu cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, anh hùng dân tộc Lê Lợi, các vương triều Hậu Lê, Thiên hạ thanh bình, Thanh Hóa trên con đường đổi mới.

Trong phần lễ, sẽ có các màn trống hội, rước kiệu lên kỳ đài, lễ tế, cáo tiên nhân theo nghi thức cựu truyền, bảo đảm nếp sống văn hóa, văn minh, lành mạnh với sự tham dự của đội tế làng Phú Khê, dàn trống đồng, cồng chiêng, đội rồng, đội trống.

Đức Phương - Duy Hưng - Hoa Mai (thực hành). Đặc biệt, điểm nhấn của năm nay các trò diễn dân gian mang đặc trưng vùng, miền ở xứ Thanh như trò Xuân Phả (Xuân Trường), múa Rồng (Xuân Lập), Trống hội (thị trấn Lam Sơn), dân ca, dân vũ Đông Anh (Đông Sơn), dân ca sông Mã, ca trù, trò Xuân Phả, Sanh Ngô.

Thay vào đó là một Lam Kinh cổ kính, oai nghiêm, xứng tầm một di tích lịch sử nhà nước đặc biệt trên mảnh đất Thanh Hóa anh hùng. Phần hội sẽ tái tạo lịch sử cuộc khởi nghĩa Lam Sơn hào hùng, cảnh vua Lê đăng quang, dấu ấn thời Lê Sơ và Lê Trung hưng, lễ Tịch điền, các giá trị nổi bật về kiến trúc nghệ thuật của di tích Lam Kinh, sự phát triển của Thanh Hóa.

Được chạm khắc tinh xảo. Mãi đến năm 1986, nhân kỷ niệm 600 năm ngày sinh Đức Thái tổ Cao Hoàng Đế, những sinh hoạt văn hóa trong Lễ hội Lam Kinh mới được quan tâm, nghiên cứu, phục dựng, những hạng mục lăng tẩm, bia, tôn miếu trong Khu di tích lịch sử Lam Kinh mới được trùng tu, tu tạo, bình phục đúng với giá trị nguyên bản của nó.