Ngày trước, bang hội người Hoa theo nhóm ngôn ngữ Quảng Đông, Triều Châu, Phúc Kiến, Hải Nam, Hẹ rất hùng mạnh ở Chợ Lớn
Người Hoa nghèo thường làm việc thật lực đáng đồng tiền bát gạo, ứng lương lậu. Điều hành bằng uy tín Một dạo, một chủ nhà băng lớn ở Chợ Lớn hay cấp tín dụng cho những người có uy tín, kể cả theo cách trông mặt mà bắt tưởng tượng, để họ có vốn làm ăn.
Những người kinh dinh ẩm thực truyền thống Trung Hoa càng giữ uy tín. Các chủ doanh nghiệp người Hoa thường mang hàng ra chợ sỉ Bình Tây, Kim Biên, Soái Kình Lâm, An Đông bỏ gối đầu từng lô hàng cho tiểu thương. Đây là quy ước bất thành văn, người nào cố ý phá vỡ quy ước này thì chỉ còn có nước bỏ đi xứ khác sinh sống.
Tới khi quán ăn đông khách cỡ nào, chủ quán cũng không đổi thay chất lượng các món thấm tháp bảo vệ uy tín thương hiệu trên thị thường. Các chủ doanh nghiệp được nhà cung ứng bỏ gối đầu từng lô nguyên phụ liệu. Giá cả nguyên liệu tăng cao thì tăng giá bán sản phẩm tương ứng.
Chủ tiệm tạp hóa người Hoa trong khu xóm vui vẻ bán thiếu gạo, nước mắm, dầu ăn, mì chính, thuốc lá, đường, đậu, xà bông, bột giặt, kem đánh răng… Cuối tháng, chủ tiệm mang sổ nợ tới từng nhà đòi tiền. Về giá cả, người Hoa cũng luôn giữ uy tín. Họ khởi nghiệp với những món ăn ngon, thỏa mãn khẩu vị đại chúng.
Nhân lực người Hoa còn sát sao, không học lóm nghề của chủ rồi nhảy ra mở cơ sở làm ăn riêng. Người được tài trợ làm ăn thoát nghèo chẳng những hoàn trả đủ vốn cho bang hội mà còn đóng góp tài chính viện trợ người khác vươn lên trong cuộc sống.
Lẽ sống cao đẹp Người Hoa mắc nợ ai thì nặng trĩu nỗi lo nên rất cần cù làm ăn thua kiếm tiền để trả nợ.
Họ rất sợ mất uy tín. Họ hẹn điều gì rồi thì “nhất ngôn ký xuất, tứ mã nan truy”.
# Một người Hoa ở quận 6 trong việc thẩm định hàng thủy sản Việt Nam xuất khẩu. Người này ký tên bảo chứng lên từng lô hàng xuất khẩu thì các nhà nhập cảng mới chịu nhận hàng. Tiểu thương phải thanh toán sạch nợ để năm mới làm ăn suôn sẻ.
Giao du tín dụng trị giá mấy chục tỉ đồng mà không cần ký phối hợp đồng.
Phùng Hưng Hãng - chuyên kinh doanh cao đơn hoàn tán từ năm 1975 đến nay ở quận 5, TP HCM - được chuộng vì rất uy tín trong mua bán. Chủ hàng chịu giá bán cho ai rồi thì không đổi thay, dù giá cả biến động mạnh cỡ nào cũng bán hàng theo giá đã thỏa thuận.
Tới khi người gửi thu hồi của nả vẫn không thiếu một cắc. Chủ quán không hề giảm chất lượng để không mất lòng người tiêu dùng. Thương lái được tiểu thương bán lại hàng gối đầu từng lô hàng.
Uy tín là lẽ sống cao đẹp của người Hoa. Từ bên Mỹ, anh Tín tích cóp rồi gửi tiền về Việt Nam thanh toán sòng phẳng cho các chủ nợ. Bởi thế, người Hoa ít bắt chước kiếm sống bằng những nghề “ruột” của người khác.
Trước sau như một, chất lượng sản phẩm không đổi thay. Nhà buôn cũng trả hết nợ của năm cũ. Hàng hóa giao du trị giá bạc tỉ mà chỉ đảm bảo bằng những cuốn sổ bỏ hàng, bán hàng cầm tay nhưng hầu như thường ai bị giật nợ.
Chủ doanh nghiệp người Hoa thường có nhiều con. Ai không giữ uy tín hoặc dây dính trả nợ sẽ khó bề làm ăn trong năm mới vì chẳng ai chịu giao hàng hay bán hàng. Người con nào phá gia chi tử, bị liệt vào hạng thất dụng thì không được giao việc liên tưởng đến tiền nong mặc dầu vẫn được thương yêu.
Thời kỳ đầu đổi mới, chất lượng hàng thủy sản xuất khẩu Việt Nam không đồng đều. Các đại gia vô tư đóng góp tài chính cho bang hội trợ giúp người nghèo. Hiếm khi giật nợ Tập quán buôn bán gối đầu như những nấc liền lạc với nhau. Lấy chữ tín làm đầu Người Hoa tâm niệm có uy tín thì có quơ, mất uy tín thì mất tất tật.
Anh Kỷ Liên Tín, chủ một sạp kinh doanh gia vị ở chợ Bình Tây, bị vỡ nợ đành sang Mỹ sinh sống, được đồng hương tin yêu viện trợ tài chính. Kẻ bội tín bị người trong giới đồng lòng tẩy chay. Các nhà du nhập ở Hồng Kông, Đài Loan, Singapore tin tưởng. Ai nấy đều giữ uy tín trả hết nợ. Bang trưởng là người có uy tín cao được người trong bang tuân lệnh răm rắp.
Các doanh nghiệp FDI ban đầu xâm nhập thị trường Việt Nam cũng “làm chảnh” nhưng rồi cũng phải theo luật chơi gối đầu mới tiêu thụ được hàng hóa. Kỳ tới: Giấu nghề gia truyền. Gần cuối năm âm lịch, các chủ doanh nghiệp người Hoa giữ thông lệ thu hết nợ cũ nảy sinh trong năm. Nhiều khoản cho vay lớn không cần thế chấp tài sản mà cứ tín chấp ghi chi chít trong một quyển vở do thư ký riêng của chủ nhà băng cất giữ.
Ảnh: TẤN THẠNH Thông tin về những vụ bội tín lan rất nhanh trong ngành nghề kinh dinh. Bất kể người con trai thuộc thứ bậc nào nếu tỏ ra uy tín cũng đều được người cha tin cậy giao tay hòm chìa khóa. Người Hoa còn thành lập các hội tương tế họ tộc. Một đôi người Hoa có uy tín được người khác tin cẩn giao cất giữ những khối tài sản kếch xù. Nhận thanh toán lô hàng cũ rồi bỏ tiếp lô hàng mới.
Những người Hoa nghèo đi làm mướn cho chủ doanh nghiệp cũng biết trọng chữ tín. Ai tỏ ra bội tín thì nói gì cũng không ai nghe. Ai xì xằng, mất uy tín rồi thì nài nỉ mua chịu dù một chai nước mắm chủ tiệm cũng không bán.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét