Theo bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc trọng tâm WTO - Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Việt Nam kỳ vọng sẽ được hưởng lợi từ TPP nhưng không ít khó khăn đang đợi ở phía trước
Nhiều nhà đầu tư nước ngoài, kể cả Mỹ, đã và đang xúc tiến các dự án đầu tư sinh sản sợi, vải, phụ liệu chuẩn bị cho TPP. Lê Quang Hùng, Chủ tịch HĐQT Công ty May Garmex Sài Gòn, cho rằng TPP giúp DN có thời cơ tìm khách hàng, chọn lọc khách hàng và tái cơ cấu thị trường xuất khẩu.
Thay vì để các địa phương tự quyết định, quốc gia có thể đưa ra những quy định, yêu cầu chung về môi trường đối với các dự án nhà máy nhuộm, như vậy DN mới có thể mạnh dạn đầu tư phát triển. Trước mắt, DN rất cần sự minh bạch trong chính sách, đồng bộ hóa vấn đề môi trường. Nguồn cung thiếu, các DN nhận thêm đơn hàng thì DN sẽ cạnh tranh mua nguyên phụ liệu và tự mình giết mình.
Ông Diệp Thành Kiệt, Phó chủ toạ Hội Da giày Việt Nam, cứ liệu: Năm 2012, Việt Nam xuất khẩu dệt may đạt 17,2 tỉ USD; riêng xuất khẩu vào Mỹ, Nhật là 9,5 tỉ USD. Cuối năm 2015, cộng đồng kinh tế ASEAN sẽ hình thành. Hiện xuất khẩu Việt Nam danh nghĩa là tăng gần 20%/năm nhưng thực tại 65% kim ngạch xuất khẩu nằm trong tay các nhà đầu tư nước ngoài và chưa thể nói trước mai sau sẽ thế nào.
Ông Phạm Bình An, Giám đốc Trung tâm WTO TP HCM, cho rằng cần phải đồng bộ các chính sách đối với công nghiệp phụ trợ để khai khẩn lợi thế. Nếu cộng cả Úc, Canada thì xuất khẩu dệt may của nước ta vào khối TPP là 58%. Hiện chưa có nhiều DN trong nước tính phương án tự cứu mình. Hiện năng suất lao động của DN Việt còn thấp so với nhiều nước, đã đến lúc cần phải nghĩ suy chẳng thể dựa vào nguồn cần lao ngành may dồi dào mà phải đầu tư tăng năng suất cần lao.
Thách thức lớn nhất đặt ra là DN Việt Nam làm sao để hưởng các lợi thế từ TPP. Hiện trong ngành da giày, DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) chiếm 75% kim ngạch xuất khẩu dù rằng chỉ chiếm trên 20% lượng DN. Trong ngành dệt may, DN có thể nhập bông, kéo sợi nhưng không địa phương nào cho phép lập nhà máy nhuộm. Hay nói cách khác, Việt Nam có thể trở nên một cứ điểm của các DN nước ngoài trong khi các DN Việt Nam không còn chỗ đứng.
Đối mặt nhiều thách thức Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, với TPP, câu hỏi lớn nhất là chúng ta sẽ có được kết quả như hiệp nghị thương mại song phương (BTA) với Mỹ hồi năm 2002 hay kết quả với WTO năm 2007.
Doanh nghiệp sẽ đấu “chết”?! Ông Lương Văn Lý, Phó chủ toạ CLB nhà buôn Sài Gòn, dự đoán với tình hình hiện giờ, sau khi ký TPP xong sẽ có một số lượng đáng kể DN Việt Nam phải kết thúc hoạt động.
Việc trước nhất DN phải làm là nắm thông báo, nắm bắt xu hướng thương thảo và tự chuẩn bị. Khi các nhà máy này đi vào hoạt động, chúng ta không lo thiếu nguyên phụ liệu làm hàng xuất vào TPP để hưởng thuế suất bằng 0 nhưng vấn đề DN và nhà nước Việt Nam hưởng được lợi gì trong đó.
Nhu cầu về nguyên phụ liệu ngành may đang bùng nổ. Xuất khẩu toàn ngành da giày đạt 8,7 tỉ USD thì đã có 3,6 tỉ USD xuất khẩu vào Mỹ, Nhật, chiếm 41%. Khi vào TPP, ngành dệt may Việt Nam sẽ bị cạnh tranh ác liệt hơn về nhiều mặt Ảnh: HỒNG THÚY Ngoài ra, trong khu vực đang hình thành khu vực tự do mậu dịch ASEAN+6, dự kiến năm 2015 sẽ hoàn thành.
Xuất khẩu dệt may và da giày Việt Nam đang phụ thuộc nhiều vào khối TPP. Còn kéo dài tình trạng ngày nay, Việt Nam phải chấp thuận sống kiếp gia công. Trong điều kiện chưa có thông báo cụ thể về TPP như giờ, DN có thể quay lại tìm hiểu các cam kết của Việt Nam trong WTO vì TPP có cam kết cao hơn WTO.
Với TPP, trước đây có 11 nước, nay thêm Nhật Bản, các bên vắt chấm dứt thương thảo trong cuối năm nay. Như vậy, có thể thấy sự lệ thuộc của chúng ta vào thị trường TPP là rất lớn. Bấy lâu, DN chỉ quan tâm việc đưa hàng đi Mỹ, châu Âu sẽ phải cạnh tranh thế nào thì nay, họ đến ngay tận sân nhà mình để cạnh tranh với mình.
Cạnh tranh gay gắt Theo các DN, thách thức lớn nhất hiện giờ là nguyên phụ liệu. Bên cạnh đó là cạnh tranh lao động. Với việc dự hàng loạt hiệp định thương mại, nếu không cẩn thận thì mở cửa thị trường bên này lại làm cho các nước không phải TPP lợi dụng vị thế của Việt Nam mà xâm nhập TPP. Hiệp định Đối tác xuyên thanh bình Dương (TPP) là hiệp nghị thương nghiệp tự do giữa các nước ở ven 2 bờ yên bình Dương, đích tiến tới loại bỏ từ 90% trở lên các rào cản về thuế quan cho hàng hóa, dịch vụ của đối tác tham gia hiệp định.
Trước thực trạng DN bị hỗn loạn thông tin về TPP và có quá ít thông tin xác thực liên hệ đến mình, ông Diệp Thành Kiệt cho rằng DN phải hiểu luật, theo dõi quá trình thương thuyết TPP để nắm rõ mặt lợi - bất lợi và phải có đủ “sức khỏe” để tham gia cuộc chơi chung.
Khi đó, thách thức đối với doanh nghiệp (DN) Việt Nam sẽ rất lớn vì không chỉ tự do hóa hàng hóa, dịch vụ mà còn cả vốn, lao động có kỹ năng. Bên cạnh đó, VCCI và các hội ngành nghề nên tổ chức tập huấn cho DN để DN chuẩn bị tham dự TPP.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét